İyileşmek, daha kaliteli bir yaşam sürdürebilmek için alışkanlıklarınızı bilinçli olarak değiştirmeye karar verdiğiniz zaman bir hedef belirlemek ilk adımdır. Hedef belirlemenin sadece bir fikirden, bir istekten, bir temenniden öteye geçebilmesi, somut, üretken ve revize edilebilir bir süreç olabilmesi gereklidir. Bu aşamada genellemeleri ve varsayımları ortadan kaldırmanın etkin bir yolu olan SMART sistemini, arzu ederseniz kendinize göre uyarlayarak kullanmanızı öneriyoruz. SMART metodolojisi, başında sadece organizasyonlara yönelik olsa da zamanla kişisel alanda da koçlar ve mentorlar tarafından da sıklıkla kullanılan pratik bir araç haline gelmiş. Açıklaması şöyle:
Specific/Spesifik (Belirli, Özel, aslında tam Türkçe karşılığı yok)
Measurable/Ölçülebilir
Attainable/Ulaşılabilir (Achievable, Action-oriented)
Realistic/Gerçekçi (Relevant/İlgili))
Time-Bound/Zaman Sınırlamalı
1. Spesifik
Hedefiniz açık ve net olmalıdır. Tam olarak neyi amaçladığınızı bilirseniz odaklanabilir ve motive olabilirsiniz; somut bir ihtiyaç veya istek yok ise, ulaşılacak hedef de yoktur. Hedefinizi tüm ayrıntılarıyla belirlerken beş “W” sorusundan faydalanabilirsiniz, şöyle ki:
- Ne yapmak/başarmak/elde etmek istiyorsunuz? (What)
- Bu neden önemli? Gerçekten sizin istediğiniz bir şey mi? (Why)
- Sizden başka bu hedefin kapsamında olan, etkilenecek başka kişiler de var mı? (Who)
- Bu çalışmanızda hangi kişilerle iş birliği yapabilir, hangi kaynakları kullanabilirsiniz? (Which)
- Nerede, -yani belirli bir mekan, kurum, şehir vb söz konusu mu? (Where)
2. Ölçülebilir
Kaydettiğiniz ilerlemeleri fark edebilmek, tam olarak hangi aşamada olduğunuzu belirlemek için hedefinizin somut ve ölçülebilir olması çok önemlidir. Bu değerlendirmeyi yapmak sizin dikkatinizi toplamanıza, zaman yönetimine odaklanmanıza ve hedefinize adım adım ulaşmanın heyecanını yaşamanıza yardımcı olacaktır. Hedefinizin ölçülebilir olup olmadığını belirlemek için şu soruları sorabilirsiniz:
- Hedefinize ulaştığınızı nasıl anlayacaksınız?
- Ne kadar? Kaç tane?
3. Ulaşılabilir
Hedef belirlerken kendi sınırlarınızı zorlamak, rahatınızı biraz bozarak konfor alanınızın dışına çıkmak kişisel gelişimi ve ilerlemeyi sağlayacaktır. Ancak bir hedef sizi zorlamakla beraber aynı zamanda pratikte mümkün olmalı; harekete geçtiğinizde, planladığınızı gereken sürede/şekilde yaptığınızda ulaşılabilmelidir. Çok iyi niyetle başlasanız bile aslında sizin için çok uçuk, ulaşılmaz olan hedefler kaçınılmaz olarak hevesinizi kıracak, elinizden gelenin en iyisini sürdürülebilir bir tempoda yapmanızı engelleyecektir.
-Elinizdeki imkanlarla hedefinize ulaşabilir misiniz?
-Cevabınız hayır ise, neye ihtiyacınız var ve bunu nasıl elde edebilirsiniz?
4. Gerçekçi, İlgili
Kulağa hoş gelen her hedef, herkes için değildir. Gerçekçi olması ise her zaman kolay olması anlamına gelmez, ama mutlaka yapılabilir olmalıdır. Hedef belirlerken kendinize dürüst davranın, ve biraz sorgulayın:
-Şu anki durumunuzda bu gerçekçi bir hedef mi?
-Bu gerçekten sizin yapmak istediğiniz bir şey mi?
-Sizin değerlerinizle, hayata bakış açınızla uyumlu mu?
-Bu önem ve öncelik verdiğiniz, çabalarınıza değeceğini düşündüğünüz bir hedef mi?
-Bunu yapmak için doğru zaman mı?
-Hedefinize ulaştığınızda ne olmasını, nasıl hissetmeyi, ne elde etmeyi düşünüyorsunuz?
5. Zaman Sınırlamalı
Hedef belirleme sürecinin ucunu açık bırakmamak, başını sonunu belirlemek gerekir. Önünüzde gerçekçi bir şekilde belirlenmiş bir tarih olması sizin önceliklerinizi daha etkin bir şekilde seçmenizi ve konsantre olmanızı teşvik edecek; hedefinizin günlük hayatın koşuşturması içinde kaybolup gitmesini önleyecektir. Uzun dönemli hedefler için daha küçük alt başlıklar belirlenebilir ve bu doğrultuda sizi hedefinizin gerçekleşeceği tarihe adım adım götüren net bir zaman çizelgesi hazırlanabilir. Mümkünse “Bugün bu konuda ne yapabilirim?” sorusunu sorarak, mükemmeli uzun uzun kurgulamak ve harekete geçmeyi ertelemek yerine küçücük de olsa bir adım atmanızı öneriyoruz.
Comments